Każdy gitarzysta marzy o instrumencie, który leży w dłoniach idealnie, stroi bez zarzutu na każdym progu i brzmi dokładnie tak, jak powinien. Czasem jednak coś jest nie tak – struny są za wysoko i gra męczy palce, coś brzęczy przy mocniejszym ataku, a akordy w wyższych pozycjach brzmią fałszywie. Co wtedy? Odpowiedzią często jest profesjonalny setup gitary. Ale co to właściwie znaczy i jakie „sekrety” kryją się za tym procesem w naszym warsztacie? Uchylamy rąbka tajemnicy!
Czym właściwie jest setup gitary?
Setup to nie tylko wymiana strun. To kompleksowy proces precyzyjnej regulacji wszystkich kluczowych elementów gitary, mający na celu optymalizację jej grywalności (komfortu gry) i brzmienia, zgodnie z preferencjami muzyka i możliwościami instrumentu. To jak wizyta u dobrego krawca, my dopasowujemy gitarę idealnie do Ciebie.
Krok po kroku: Nasz proces setupu
Każda gitara jest inna, a każdy gitarzysta ma swoje preferencje. Dlatego do każdego setupu podchodzimy indywidualnie, ale pewne kroki są fundamentalne:

- Wywiad i wstępna ocena: Zanim zaczniemy kręcić śrubkami, rozmawiamy z Tobą. Pytamy o preferowany styl gry, ulubioną grubość strun, ewentualne problemy, które zauważyłeś. Dokładnie oglądamy gitarę, szukając potencjalnych problemów strukturalnych czy zużycia. Jak to wygląda w naszym warsztacie, opisaliśmy na naszym blogu tutaj!

- Regulacja krzywizny gryfu (truss rod): To serce setupu. W gryfie znajduje się metalowy pręt napinający (truss rod), który równoważy napięcie strun. Regulując go, ustawiamy delikatne, kontrolowane wygięcie gryfu (tzw. „relief”). Zbyt duży relief oznacza wysoką akcję w środku gryfu i potencjalne problemy z intonacją. Zbyt mały lub ujemny relief prowadzi do brzęczenia strun o progi, zwłaszcza w niższych pozycjach. Używamy precyzyjnych narzędzi, by ustawić optymalną krzywiznę dla Twojego stylu gry i strun.
- Nasz sekret: Zrozumienie, jak drewno reaguje na zmiany naprężeń i wilgotności, pozwala nam ustawić gryf tak, by był stabilny w różnych warunkach.
- Regulacja krzywizny gryfu (truss rod): To serce setupu. W gryfie znajduje się metalowy pręt napinający (truss rod), który równoważy napięcie strun. Regulując go, ustawiamy delikatne, kontrolowane wygięcie gryfu (tzw. „relief”). Zbyt duży relief oznacza wysoką akcję w środku gryfu i potencjalne problemy z intonacją. Zbyt mały lub ujemny relief prowadzi do brzęczenia strun o progi, zwłaszcza w niższych pozycjach. Używamy precyzyjnych narzędzi, by ustawić optymalną krzywiznę dla Twojego stylu gry i strun.

- Ustawienie akcji strun: Akcja strun to po prostu ich wysokość nad progami. Zbyt wysoka męczy palce i utrudnia szybką grę. Zbyt niska powoduje brzęczenie (buzz). Regulujemy ją najczęściej poprzez ustawienie wysokości siodełek na mostku (w gitarach elektrycznych) lub poprzez szlifowanie podstawka mostka i/lub nacinanie siodełka (w gitarach akustycznych).
- Nasz sekret: Znalezienie idealnego balansu między niską, komfortową akcją a czystym brzmieniem bez brzęczenia – to sztuka wymagająca doświadczenia.
- Ustawienie akcji strun: Akcja strun to po prostu ich wysokość nad progami. Zbyt wysoka męczy palce i utrudnia szybką grę. Zbyt niska powoduje brzęczenie (buzz). Regulujemy ją najczęściej poprzez ustawienie wysokości siodełek na mostku (w gitarach elektrycznych) lub poprzez szlifowanie podstawka mostka i/lub nacinanie siodełka (w gitarach akustycznych).

- Regulacja menzury (intonacji): Czy zdarzyło Ci się, że gitara stroi idealnie na pustych strunach, ale akordy grane wyżej na gryfie brzmią fałszywie? To problem z menzurą. Regulacja polega na precyzyjnym ustawieniu długości czynnej każdej struny poprzez przesuwanie siodełek na mostku. Celem jest, aby dźwięk na 12. progu był dokładnie oktawę wyższy od dźwięku pustej struny. Używamy do tego precyzyjnych tunerów stroboskopowych.
- Nasz sekret: Intonacja to nie tylko 12. próg. Sprawdzamy strojenie w kilku kluczowych punktach na gryfie, aby zapewnić maksymalną dokładność na całej jego długości.
- Sprawdzenie i korekta siodełka (nut): Siodełko to mały, ale niezwykle ważny element na główce gitary. Odpowiada za właściwe rozstawienie strun i ich wysokość przy pierwszych progach. Sprawdzamy, czy nacięcia nie są zbyt głębokie (powodują brzęczenie na pustych strunach) lub zbyt płytkie (wysoka akcja przy pierwszych progach). W razie potrzeby pogłębiamy lub wypełniamy nacięcia, a czasem wymieniamy całe siodełko na nowe. My używamy i polecamy siodełka firmy GraphTech (TUSQ).
- Nasz sekret: Precyzyjne ukształtowanie i wypolerowanie nacięć w siodełku minimalizuje tarcie, poprawiając stabilność stroju, zwłaszcza przy używaniu vibrato czy podciąganiu strun.
- Regulacja menzury (intonacji): Czy zdarzyło Ci się, że gitara stroi idealnie na pustych strunach, ale akordy grane wyżej na gryfie brzmią fałszywie? To problem z menzurą. Regulacja polega na precyzyjnym ustawieniu długości czynnej każdej struny poprzez przesuwanie siodełek na mostku. Celem jest, aby dźwięk na 12. progu był dokładnie oktawę wyższy od dźwięku pustej struny. Używamy do tego precyzyjnych tunerów stroboskopowych.

- Inspekcja progów: Nawet najlepiej ustawiona gitara nie zagra dobrze, jeśli progi są nierówne lub zużyte. Sprawdzamy ich stan – czy nie ma wystających, ostrych krawędzi, czy któryś próg nie jest wyższy od pozostałych (powodując brzęczenie), czy nie mają głębokich wyżłobień od strun. W razie potrzeby wykonujemy szlif progów (wyrównanie, koronowanie i polerowanie), co często jest kluczowe dla uzyskania niskiej akcji.
- Nasz sekret: Używamy specjalistycznych narzędzi do precyzyjnego mierzenia wysokości progów i ich równego szlifowania, co przywraca komfort gry jak w nowym instrumencie.
- Kontrola osprzętu i elektroniki: Dokręcamy luźne klucze, śruby mostka czy gniazdo jack. W gitarach elektrycznych sprawdzamy działanie potencjometrów i przełączników – czy nie trzeszczą i działają płynnie.
- Czyszczenie i konserwacja: Na koniec dbamy o estetykę i kondycję gitary. Czyścimy i konserwujemy podstrunnicę odpowiednim olejkiem (zwłaszcza w nielakierowanych), polerujemy progi na wysoki połysk, czyścimy korpus i osprzęt.
- Założenie nowych strun: Świeże struny to podstawa dobrego brzmienia i stabilności stroju. Zakładamy wybrany przez Ciebie komplet, dbając o prawidłowe nawinięcie na klucze. Jeśli nie wiesz jakie struny założyć, nie martw się, bez problemu dobierzemy je dla Ciebie.
- Inspekcja progów: Nawet najlepiej ustawiona gitara nie zagra dobrze, jeśli progi są nierówne lub zużyte. Sprawdzamy ich stan – czy nie ma wystających, ostrych krawędzi, czy któryś próg nie jest wyższy od pozostałych (powodując brzęczenie), czy nie mają głębokich wyżłobień od strun. W razie potrzeby wykonujemy szlif progów (wyrównanie, koronowanie i polerowanie), co często jest kluczowe dla uzyskania niskiej akcji.